Stwardnienie rozsiane należy do grupy chorób przewlekłych. Jest jednym z najczęściej występujących schorzeń, dotyczących problemów neurologicznych i ośrodkowego układu nerwowego. W Polsce na tę przypadłość choruje około 40 tysięcy osób, w tym dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn. Pierwsze objawy ujawniają się zazwyczaj już między 20 a 30 rokiem życia. Co powinniśmy wiedzieć o stwardnieniu rozsianym i czy można się przed nim uchronić?
Przyczyny
Kwestia przyczyn, które powodują stwardnienie rozsiane, wciąż jest sporna i niejasna. Choroba atakuje tak zwaną mielinę odpowiedzialną za budowę osłonek komórek nerwowych, których brak lub uszkodzenie może zakłócić przewodzenie sygnałów z ośrodka nerwowego. Wszelkie hipotezy dotyczące powodów powstawania tej choroby mają podłoże genetyczne lub autoimmunologiczne, co pozwala nam wnioskować, że na jej pojawienie się nie mamy wpływu. Ciekawe jest natomiast założenie, że istnieje pewien czynnik środowiskowy, którym może być miejsce urodzenia. Podobno im dalej od równika urodziła się dana osoba, tym większe prawdopodobieństwo, że zachoruje na tę chorobę. Szansę zachorowania dodatkowo zwiększają takie bodźce jak zanieczyszczenie ekologiczne, niezdrowa żywność, tytoń papierosowy, niedobór witaminy D i zaburzenia hormonalne.
Objawy
Objawy stwardnienia rozsianego zazwyczaj pojawiają się zazwyczaj dużo wcześniej przed jego jednoznacznym wykryciem i zdiagnozowaniem. Jednym z nich jest przewlekłe zmęczenie, nieuzależnione od wysiłku fizycznego. Cechą charakterystyczną tego etapu jest także nietypowy problem z widzeniem spowodowany pozagałkowym zapaleniem nerwu wzrokowego. Na różnych etapach rozwoju choroby pacjenci często borykają się także z niedowładem kończyn, zaburzeniami czucia, równowagi i koordynacji ruchów. Niestety często uniemożliwia to samodzielne funkcjonowanie. Typowe dla tego schorzenia są także objawy o indywidualnym charakterze: u każdego chorego mogą się znacznie od siebie różnić.
Diagnozowanie i leczenie
Na szczęście ciągły postęp technologiczny i medyczny pozwala dzisiaj na stosunkowo szybkie wykrycie stwardnienia rozsianego, za pomocą tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego. Częstym, trafnym wyznacznikiem jest także ilość immunoglobulin w płynie mózgowo-rdzeniowym. Same objawy, typowe dla początkowego stadium tej choroby, powinny być impulsem do wnikliwym badań i szukania przyczyn. Najczęściej są to sygnały wzrokowe, ruchowe i słuchowe. Chorobie przeciwdziała się najczęściej lekami steroidowymi. W ciężkich przypadkach nieuniknione jest natomiast użycie leków immunosupresyjnych. Warto pamiętać także o zbawiennym wpływie rehabilitacji.